انجمن نجوم بوعلی سینای گلپایگان

مغناطیس سپهر:

زمین یک میدان دوقطبی مغناطیسی دارد که محور آن نسبت به محور چرخش زمین به اندازه ی °12 میل دارد. خطوط میدان از قطب شمال مغناطیسی بیرون آمده و در جنوب مغناطیسی وارد می شوند. هم جهت بودن محورهای مغناطیسی و چرخش زمین دلالت بر این دارند که دوران زمین به ایجاد خاصیت آهنربائی کمک می کند عقیده بر این است که حرکت سیالی در هسته ی بیرونی فلزی مسئول میدان مغناطیسی است. بارهای الکتریکی محرک یک میدان مغناطیسی ایجاد می کنند. اگر ذرات بارداری درون زمین ،وجود داشته باشد با جرخش زمین طبیعتا" در یک حرکت دورانی قرار می گیرد پس می توان گفت درون هسته ی خارجی مایع زمین جریانهای گردابی برقرار است که میدان های مغناطیسی منفردی تولید می کند.

قطبهاي زمين شبيه قطبهاي يك آهنرباست

شفقهای قطبی:

ذرات بسیار ریز که حتی از اتمها کوچکترند با سرعت زیادی از خورشید پرتاب می شوند و باد خورشیدی را بوجود می آورند. این ذرات بارالکتریکی و انرژی بسیار زیاد دارند آنها با سرعت بسیار در تمامی جهت ها از خورشید دور می شوند و مقداری از آنها با زمین برخورد می کنند. این ذرات در راه رسیدن به زمین در اتمسفر بالای زمین نفوذ می کنند و اتمها و مولکولهائی را که در مسیر خود با آنها برخورد می کنند، می شکنند.اتم ها یا مولکول های شکسته شده حامل بار الکتریکی هستند و یون نامیده می شود انرژی این یونها از انرژی اتمهای دست نخورده ی عادی بیشتر است.

طبیعی است که باد خورشیدی فقط به آن بخش از زمین که روز است برخورد می کند بخش شب زمین را توده ی این سیاره محافظت می کند اتمهای شکسته شده فرصت پیدا می کنند که بخشهای گمشده خود را بیابند و انرژی اضافی باز یافته ی خود را از دست بدهند، این انرژی به صورت نور ظاهر می شود. باد خورشیدی بر اثر میدان مغناطیسی زمین خمیده میشود به طوری که اغلب در نزدیکی قطبها به زمین برخورد می کند در این صورت بیشترین نوری که از اتمهای شکسته شده پدید می آید در قطبها دیده می شود این نور را شفق قطبی می گویند . شفق قطبی یکی از ویژگی های شب قطبی است. در 160کیلومتری بالای سطح زمین آنقدر هوا وجود دارد که شفق قطبی کاملا" مرئی تولید شود، گاهی شفق قطبی تولید شده در ارتفاع 960 کیلومتری زمین را می توان دید.