سیارکها
قانون بد(Bode) ؛(یک قاعده تجربی تقریبی در ارتباط با فواصل متوسط خوشید _سیاره میباشد ،این قاعده به شکل رشته ای از اعداد است)،وجود سیاره ای در فاصله 2/8واحدنجومی (یک واحد نجومی=150000000 کیلومتر)، را بین مریخ و مشتری پیش بینی میکرد.اما تا سال 1801 میلادی طول کشید تا "گیوسپ پیازی" (Giusoppe Piazzi ) یک سیاره کوچک به نام "سرس" (Ceres )را در این منطقه کشف کرد .تا سال 1890 میلادی بیش از 300 سیارک با نیم محور اطول مداری(شعاع مداری ) بین 2/3 تا 3/3 واحد نجومی پیدا شده بودند.آنها کمربند سیارکی را تشکیل میدهند.
اساسا"یک سیارک ،یک جرم سماوی نامنظم و صخره ای است که کوچکتر و کم جرم تر از یک سیاره می باشد .سرس ،بزرگترین سیارک شناخته شده ،قطری در حدود 1000 کیلومتر دارد .بنابراین ،تکه های نامنظمی از سنگ ها را تجسم میکنیم که قطر آنها چندین کیلومتر است و در عرض چند ساعت به دور خود می چرخند و احتمال برخورد میان آنها حداقل یک میلیون سال طول میکشد
از لحاظ تعدد سیارکهامیتوان گفت حتی درون کمربند سیارکی هم پر از سیارکها نیست در واقع چندان پراکنده اند که وقتی فضانوردان می خواهند از این ناحیه بگذرند به جای آنکه گرفتار آنها شوند باید با جهد فراوان در جستجوی یکی از آنها باشند.
چند ویژگی از سیارک ها :
1 )هر سیارک بر اساس یک نام و مشخصات مداری نام گذاری میشود .
2 )سیارک ها کوچکتر از آن هستند که دارای جو باشند .
3 )بزرگترین سیارک ها تمایل دارند که به فاصله دورتری و کوچکترین آنها در فاصله نزدیکتری از خورشید قرار گیرند.
4 ) مدار تمام سیارک ها مستقیما" به دور خورشید است.
5) سیارکها دارای میل های مداری تا 68 درجه میباشند، اما میل بیشتر آنها کمتر از 30 درجه است.
6) تراکم سیارکها بین مدار مریخ و مشتری قرار دارد اما مدار برخی از آنها هم در مکانی فراتر از مدار مشتری قرار دارد.
7 )سیارکها هم در خلاف جهت عقربه های ساعت به دور خورشید می گردند.
8) دوره تناوب چرخشی متوسط سیارک ها 7 ساعت است .
9)دوره تناوب نجومی سیارک ها از 2 سال تا 12 سال متغیر است.
تقسیم بندی سیارکها:
1) گروهی که مدارشان تقریباً دایره ای و شعاع مداری آنها حدود 2/8 واحد نجومی است.
2) گروه آپولو : مدارهایی با خروج از مرکز بسیاردارند ودر واقع، قرین خورشیدی آنها در داخل مدار زمین رخ میدهد به طوریکه گاهی ممکن است از نزدیک زمین عبور کنند. در 15 ژوئن 1968 میلادی ،"ایکاروس "از فاصله ای نزدیک زمین عبور کرد .برخی از مردم از یک برخورد بیم داشتند و پیش بینی می کردند که جهان پایان میپذیرد؛اما اینطور نشد. طول نیم قطر اطول مداراین سیارکها، 1 واحد نجومی یا کمتر است.
3) گروهی که سیارکهای برجیسی نام دارند: اینها ظاهراً در مدار مشتری 60 درجه به عقب و 60 درجه جلوی خود مشتری به دام افتاده اند.
خواص فیزیکی سیارکها:
اخترشناسان از سال 1970 تکنیکهای جدیدی را برای تعیین خواص فیزیکی سیارکها به کار گرفته اند: از جمله تکنیکها؛ قطبش، آشکارسازی فروسرخ، بررسیهای طیف نمایی و تداخل سنجی لکه ای (Speckle inter fermetry)است. باترکیبی از این مشاهدات اندازه سیارک، مقدار ضریب بازتاب ودوره چرخش آن بدست می آید همچنین معلوم می شود که بسیاری از آنها دارای اشکال نامنظمی هستند .برخی از اقمار کوچکترطبیعی مانند "فوبوس و دیموس "مریخنیز شکل نامنظم دارند.تنها "سرس"دارای شکلی کروی میباشد.
سیارکهای نوع C: این سیارکها تقریباً 60 % کل سیارکها را تشکیل می دهند و به سیارکهای تاریک معروف اند ضریب بازتابشان 5% است چون ترکیب اصلی آن از کربن است و در قسمت خارجی کمربند سیارکی قرار دارند.
سیارکهای نوع S: رنگ روشن تری دارند. ضریب بازتابشان 10% تا 30% است. از سنگ یا سیلیکاتها ترکیب یافته اند و در قسمت درونی کمربند جای دارند.
سیارکهای M: از یک جرم بزرگتر بوجود آمده اند و ترکیباتشان از آهن و نیکل است.
تحقیقات نشان میدهد که بر اساس آلبدوها ،ترکیبات در کمربند سیارکی با فاصله از خورشید تغییر میکند .در نزدیکی مدار مریخ ،تقریبا"همه ی سیارکها مشخصه های نوع S را دارند.در فواصل دورتر تعداد کمی با آلبدوی زیاد و تعداد بیشتری از انواع کدر وجود دارد .در لبه خارجی تر کمربند _در فاصله 3 واحدنجومی از خورشید_80% سیارکها از نوع C هستند.
منشاء سیارکها:
در حین انفجار یک تک سیاره بوجود آمده اند پس باید در آرایش آنها انتظار بی نظمی بیشتری داشته باشیم، اما نظر منطقی تری وجود دارد؛ اجسام کوچکتر بی شماری در سراسر سحابی خورشیدی بوجود آمده اند که برخی از آنها بر اثر گرانش به هم متصل شده اند و سیارات را بوجود آورده اند، اما مقداری از آنها کماکان مجزا از یکدیگر باقی مانده اند. ممکن است به برخی از جرمهای بزرگتر هم نیرو آمده باشد و سیارکهای نوع M را بوجود آورده باشد .دیگر منشاء سیارکها بویژه سیارکهای با خروج از مرکز زیاد احتمالاً دنباله دارهایی هستند که گازهایشان را رها کرده و هسته سنگی خود را برملا کرده اند.